تاریخچه بخار
بخار واژه ای است که در زبان خارجی به آن Steam می گویند. در قدیم بیشترین کاربرد بخار در لوکوموتیوها بود که با برپایی عصر نوین این کاربردها کمی رو به انقراض رفت و از بخار کاربردهای دیگر و جدیدتری انتظار می رفت. در واقع امروز در حال حاضر میتوان گفت که قسمت لاینفک و اصلی در عصر جدید و در حال تحول کنونی شده است. بنابراین میتوان گفت بدون بخار صنایع غذایی، بتن سازی، نساجی، شیمیایی، پزشکی، برق، گرمایشی، پلاستیک سازی، کارواش های کنونی که با اسم کارواش بخار شناخته می شوند. در واقع بخار کاربرد اصلی اش منتقل نمودن گرما در فرایندها می باشد. کاربرد بخار در بخش وسیعی از فرایندها جهت تولید برق مکانیکی و گرمایش محیطی بسیار زیاد است.
تعریف بخار
اگر در دروس پایه به یادآورید مولکول H2O بنا به موقعیت قرار گرفته در آن از اسامی بسیاری برخوردار می باشد. این موقعیت ها میتواند حالت جامد، مایع و گاز باشد. جامد این مولکول یخ می باشد. مایع آن آب می شود. حالت گازی نیز همان بخار می باشد. بخار در واقع مولکول های آب به صورت نامتمرکز به شکل مه یا غبار می باشد. وقتی آب در معرض حرارت قرار می گیرد، گرم شده و مولکول های داخل آن در آب مرتعش می شوند و بعضی از آنها در محیط توزیع می شوند. بنابراین آب به گاز تبدیل می شود،
کاربرد بخار
کاربرد بخار در صنایع مختلف را بارها مورد بحث و بررسی قرار داده ایم. البته اگر در قالب بخار بخواهیم از آن استفاده کنیم، می بایست از بویلر صنعتی استفاده کرد. این نوع کاربرد بخار به صورت بخار اشباع، خشک، مرطوب و سوپرهیت می باشد. که به طور مستقیم با صنایع خاص که در بیشتر موارد برای تولید رطوبت از آن ها استفاده می شود. همچنین به طور غیرمستقیم قادر است در صنعت به عنوان حامل انرژی توسط مشعل ها جهت گرمایش، استریل، بهداشتی و پاستوریزه کردن از آن به کار برده شود.
می بایست این حالت از آب را در فروشگاه ها به عنوان تمیز کننده مورد استفاده قرار داد.
کاربرد بخار
در واقع بخار از حرارتی که آب استفاده می کند تا به دمای 100 درجه برسد، تشکیل می گردد، به صورتی که این گرمای زیادی که بدست می آید آب را دچار وارد شدن به فاز گازی می کند. این شرایط در واقع شرایطی است که شما بخار را در آن مشاهده خواهید کرد. همچنین این وضعیت ممکن است که حباب هایی را در سطح آب پدیدار نماید.
آب از حالت مایع وارد فاز گازی می گردد. در سریعترین زمان با حرارت بالا تبخیر خواهد شد. برای واضح تر شدن این وضعیت به یک نمونه ساده می پردازیم، این نمونه میتواند کتری باشد، که مملو از آب باشد و در حرارت بسیار آن را به دمای 100 درجه برسانیم و تا وقتی که به جوش آمد و به حالت بخار رسید ظرف مدتی به کمتر شدن بخش مایع پی خواهید برد و این یعنی آب در حال تبخیر شدن است. همچنین رسیدن به وضعیت گازی یا بخار عملی گشته است.
.
کاربرد بخار که در واقع نوعی حالت گازی آب می باشد. و با حرارت و به نقطه جوش رسیدن شکل می گیرد، میتواند گستره ای وسیع را در بر گیرد. در واقع با ایجاد بخار و متراکم نمودن آن نیز دوباره میتوان به آب رسید. البته این فرایند تبدیلی کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف دارد. در واقع در ازای جوشیدن هر لیتر آب میتوان 1600 لیتر بخار بدست آورد.
اینجا بحث چگالی آب نیز پیش می آید، در واقع مایع آب به نقطه جوش می رسد و به گاز تبدیل می گردد. چگالش در آب کاملا متضاد است، به این گونه که بخار را به آب مایع مبدل می کند. وقتی آب بخار می شود، 1600 برابر حجم آن بیشتر می گردد تا به گاز یا بخار مبدل شود. زمانی که منسجم و متراکم گردند، به قطرات کوچک آب تبدیل می شوند که به آن قطرات ریز تراکم آب نام نهاده اند.
در واقع تشخیص چگالی از تبخیر ساده است؛ به طوری که هنگامی که بعد از رسیدن آب به نقطه جوش، دود سفید تولید می شود، این دود گاز و بخار نیست بلکه تبخیر است. بخار دیده نمی شود، ولی تبخیر به صورت مه پدیدار می گردد.
کاربرد بخار در نهایت بسیار است و بخار نامرئی است و با مواجه شدن با هوای خنک تر به دود سفید مبدل می شود و به صورت بخار آب میتوان از ان در فرایندها و پروسه های صنعتی بهره فراوان ببریم.