اصول نگهداری دیگ بخار

دیگ‏های بخار به یکی از مهم‏ترین لوازم صنعتی تبدیل شده‎اند. کیفیت بالای دیگ بخار باعث صرفه‏جویی در هزینه‎ها و افزایش کارایی و ماندگاری بیشتر می‌شود. تهیه دیگ بخار، نیاز به سرمایه زیادی دارد؛ بنابراین نگهداری خوب و مناسب از آن‌ها باعث افزایش بهره‏وری و طولانی شدن عمر مفید آن‌ها خواهد شد. فاکتورهای زیادی وجود دارد که باعث می‏شود یک دیگ بخار صنعتی، طول عمر بیشتری داشته باشد. با آگاهی از برخی علائم و رعایت اصول نگهداری دیگ بخار، می‏توانید در هزینه تعمیرات، صرفه‎جویی کنید تا دیگ بخار در اوج عملکرد به کار خود ادامه دهد.

عوامل مؤثر در کاهش طول عمر دیگ بخار

استفاده طولانی‎مدت: از نکات اصول نگهداری دیگ بخار، مدت زمان استفاده از دیگ است. معمولاً طول عمر دیگ بخار از 15 تا 30 سال است؛ اما هر چه مدت زمان استفاده از دیگ‏های بخار بیشتر باشد از راندمان کمتری برخوردار خواهند بود. چندین علامت هشدار دهنده وجود دارد که نشان می‏دهد احتمالاً زمان نوسازی دیگ بخار صنعتی فرا رسیده است. افزایش هزینه‏های انرژی، نشت آب، خرابی‌های مکرر و سروصدا‏های بلند که در اثر انسداد یا مشکلات فشار ایجاد می‏شوند، از علائم کاهش عمر دیگ بخار هستند.
عدم‏رسوب‏زدایی: با کنترل‌های ویژه دیگ بخار از جمله لوله‏های دیگ، عملکرد دستگاه را افزایش دهید. در صورت غفلت از رسوب‌زدایی، خرابی‏های فاجعه‎بار به وجود می‎آید. لوله‏های دیگ بخار، جایی هستند که آب گرم می‏شود و باید مرتب رسوب‏زدایی شوند تا دیگ بخار به ‎درستی کار کند. اگر مدت زمان زیادی از تمیز کردن لوله‏ها گذشته است، احتمال اتلاف سوخت بیشتر می‏شود. بین تمیزی لوله‏های دیگ بخار، عملکرد دیگ بخار و طول عمر تجهیزات، ارتباط مستقیمی وجود دارد.

عوامل مؤثر در افزایش طول عمر دیگ بخار

هیچ دیگ بخاری برای همیشه دوام ندارد؛ اما مراحلی وجود دارد که می‏توانید زمان عمر مفید دیگ را طولانی‌تر کنید. هر اندازه که به نگهداری دیگ بخار اهمیت دهید، ماندگاری آن بیشتر، خطر خاموش شدن ناگهانی و مصرف انرژی آن کاهش یافته و میزان تولید بیشتر می‎شود. از اصول نگهداری دیگ بخار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سرویس منظم: بازرسی‎های معمول، در شناسایی و اصلاح مسائل کارایی دیگ بخار بسیار مهم است. تعمیر و نگهداری منظم، حوادث احتمالی را کاهش می‎دهد. حوادثی که می‏توانند به پرسنل و تأسیسات، آسیب برسانند، همچنین در صورت خاموش شدن دیگ، ضربه بزرگی به تولید وارد می‎شود. نگهداری مناسب و بازرسی‏های به‌موقع می‎توانند از مواردی که منجر به حادثه می‎شوند پیشگیری کنند.
بهبودبخشی عایق کاری: اگر از عایق‌بندی مناسب برای دیگ استفاده شود، منجر به کاهش هدر رفت گرما، کاهش دمای سطح و افزایش کارایی دیگ بخار صنعتی می‏شود.
دمای محیط: به دمای هوای احتراق ورودی به دیگ بخار، دمای محیط گفته می‎شود. از کنترل‎های ویژه دیگ بخار، کنترل دمای محیط است که می‎تواند تأثیر نسبتاً محسوسی بر کارایی دیگ بخار صنعتی داشته باشد.

با اصول نگهداری دیگ بخار بیشتر آشنا شوید

مهم است که به‌طور مداوم سیستم دیگ بخار را کنترل نمایید تا بتوانید هرگونه ناکارآمدی را سریع شناسایی کنید. با خدمات نگهداری پیشگیرانه روزانه، ماهانه، دوره‎ای سه‎ماهه یا سالانه دیگ بخار، می‎توانید از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کنید. اگر در هنگام بازرسی در دیگ بخار با مشکلی بزرگ و حاد مواجه شدید قبل از اینکه دیگ بخار از کار بیفتد، از خدمات تعمیرات استفاده کنید. از اصول نگهداری دیگ بخار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

از مواردی که باید روزانه آن‌ها را بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که سیستم دیگ بخار، روان کار می‎کند، بررسی تجهیزات، اجزا و لوله‏های آب شامل نشت، انسداد و همچنین لرزش‏ها یا صداهای غیرمعمول است. همچنین باید شعله را برای ایجاد دوده احتمالی بررسی کنید. از دمای دیگ و فشار دیگ اطمینان حاصل کنید که در محدوده مورد نظر قرار گرفته باشند. ضد‏عفونی‎کننده و سیستم ‌تغذیه شیمیایی را برای مطابقت با سطح مورد نیاز بررسی نمایید. همچنین باید صفحه نمایش را برای بررسی کدهای خطا، هر روز چک کنید تا در صورت خرابی، بلافاصله تعویض شوند.
مهم نیست برخی از موارد را هر روز بررسی کنید. بر اساس نکات اصول نگهداری دیگ بخار، به‌طور ماهانه می‎توان مواردی همچون لوله‎کشی هوای احتراق و لوله تخلیه گاز دودکش را از‌نظر نشت، خرابی یا انسداد بررسی کرد. نشت شیر تخلیه، چراغ‎ها و هشدارها، عملکرد سوپاپ‏های مشعل و ترک یا تغییر شکل دیفیوزر مشعل را نیز چک کنید. صافی سوخت و صافی آب را بازدید نمایید؛ درصورت مشاهده رسوب، آن‌ها را رسوب‌زدایی کنید.
.
بررسی‏های دوره‎ای سه‌ماهه را می‎توانید به‌عنوان بازرسی‏های فصلی در نظر بگیرید. دیگ بخار در هر فصلی، تغییرات خاص خود را دارد. لیستی از کارهای دوره‌ای را تهیه کرده و هر سه ماه، آن‌ها را انجام دهید. لوله‎های هیدرونیک دیگ بخار را از‌نظر نشت و شعله‏های مشعل را از نظر تغییر ظاهر، بررسی کنید. وضعیت سیم‏کشی و سوئیچ‌ها، تعمیر یا تعویض واشرهای درب جلو و عقب و تراز بودن پمپ را نیز در لیست نگهداری‏های ماهانه قرار دهید. توصیه می‏کنیم لوله‏ها را نیز بازرسی، تمیز و رسوب‌زدایی نمایید.
آخرین مواردی که باید به صورت سالانه بررسی کنید عبارتند از: رفع هرگونه ایراد در سیستم گرمایش، اطمینان از ایمن بودن اتصالات لوله‏ها از‌نظر خرابی، خوردگی و انسداد، بررسی سیستم‏هایی که سوخت، هوا، آب یا مواد شیمیایی را به دیگ بخار می‏رسانند، سطح pH آب و اطمینان از محدوده مناسب، بررسی دریچه‏های گاز، کنترل‏های ایمنی و عملیاتی و اتصالات و سیم‏کشی برق. همچنین سنسورهای شعله و لوله‎ها را نیز تمیز کنید.
از کنترل‌های ویژه دیگ بخار، سختی آب است. باید دقت داشته باشید اگر آب از نظر موادشیمیایی و سختی کنترل نشود، باعث کاهش انتقال حرارت و رسوب‌گذاری در لوله می‎شود که تمیز کردن لوله‏ها را باسختی مواجه می‎کند. آب نباید همراه با اکسیژن باشد. چرا که به مرور زمان باعث خوردگی سطح دیگ بخار می‏شود. PH آب نیز اگر بیش از اندازه باشد، باعث ایجاد خرابی در سطوح می‎شود.

اصول نگهداری دیگ بخار

سخن پایانی

دیگ بخار یکی از با دوام‏ترین تجهیزات در تأسیسات صنعتی محسوب می‏شود. برای اینکه دیگ بخار برای چندین دهه به‌طور مؤثر کار کند، سرویس و تمیز کردن مناسب، یک امر ضروری است. اگر دیگ‎های بخار به‌طور مرتب تمیز شوند، گرما را به‌درستی منتقل می‏کنند و خطر ترک‌خوردگی به‏طور قابل ‌توجهی کمتر می‌شود. با تهیه یک لیست منظم از نکات اصول نگهداری دیگ بخار و عمل به آن‌ها، از عملکرد صحیح دیگ اطمینان حاصل کنید و شرایط مطلوب را برای بازدهی بیشتر دیگ فراهم نمایید.