بخار چیست؟

آب دارای سه وضعیت مختلف می باشد. یخ که جامد می باشد، سیال که مایع و محلول است و بخار که گازی شکل می باشد. بنابراین مورد بحث ما در اینجا فاز گازی آب می باشد یعنی همان بخار و این بخار دارای انواع بخار مختلف است، که در صنعت و شرایط مختلف میتوان از آن استفاده های گوناگونی کرد. در نهایت تعریفی که از بخار میتوان ارائه داد همان حرارتی است. که به آب می دهند تا به بخار مبدل شود. در واقع وقتی حرارت آب از گرمای فوق العاده زیاد به بالای 100 درجه سانتیگراد برسد، به وضعیت گازی آب یا همان بخار می رسیم. که این دما برای آب خالص در فشاری برابر یک اتمسفر در سطح دریای آزاد در نظر گرفته می شود. و در این دمای 100 درجه حجم بخارآب در این فشار حدودا   1600 برابر آب است.

بخار

وقتی که انرژی واحد جرم بخار که همان ترکیب انرژی آب و بخار می باشد. و برحسب کیلوژول بر کیلوگرم می باشد. در واقع انرژی نهان آب فوق العاده زیاد است. و بخار حاوی مقدار زیادی انرژی و گرما می شود، که این دما را میتوان با افزایش فشار بیشتر کرد.

در صنایع بخارهای فشار بالا و متوسط و پایین کاربرد بسیاری دارند. در واقع تمام بخارهایی که راجع به آنها صحبت می کنیم کاملا در صنعت کاربرد دارند و می بایست در مورد تمام آنها دانش مخصوصی به هر یک را بدست آورد.

انواع بخار در واقع امتیازاتی نیز در مجموع دارند؛ یکی از این امتیازات استریل است و بهداشتی و تمیز بودن آن و همچنین اثر سمی در آن موجود نمی باشد.

البته این مزیت را نیز دارد که در حالت نشت فضا را مورد آلودگی قرار نمی دهد.

همچنین مزیت دیگر آن خاصیت منتقل نمودن دمای مناسب می باشد. که این مزایا و ویژگی ها در انواع بخار سبب کاربرد فراوان این بخارها در صنعت و کارخانجات مختلف صنعتی می شود.

انواع بخار

انواع بخار که در مورد آن ها می خواهیم صحبت کنیم به شرح ذیل می باشد ؛

بخار اشباع و سوپر هیت که هر دو از انواع بخار فوق گرم می باشند. باید بگوییم که وقتی آب در دمای 100 درجه سانتیگراد قرار دارد در فاز بخار قرار می گیرد، که به این وضعیت تبدیل آب به بخار ی از نوع اشباع گویند. این مقدار دما هرچه فشار بالاتر رود و به دمای بالاتر رسد که به این تعاملی که بین دمای اشباع و فشار وجود دارد، بخار اشباع می گویند.

انواع بخار

بخار سوپر هیت نیز به بخاری که در دمای بسیار بالا و با فشار زیاد تولید می گردد، می گویند. بنابراین در این فاز شما آبی در فرایند خود مشاهده نمی کنید. و فقط بخاری فوق العاده داغ را خواهید داشت. در نهایت میتوان تسریع عملکرد سوپر هیت را در فرایندها بالاتر از بخار اشباع دانست.

به طور نمونه سوپر هیت در واحدهای نیروگاهی تولید برق کار چرخش توربین ها را بر عهده دارد. جهت محرک توربین بودن می بایست سوپرهیت حاوی بازدهی و درصد بیشتری از حرارت در مقایسه با بخار اشباع باشد.

بخار فلش گونه دیگری از انواع بخار می باشد، که با بالا رفتن فشار آنتالپی آب اشباع زیاد می شود. و انرژی و گرمای اضافی مابین آنتالپی آب در فشار حداکثر و حداقل قسمتی از آب را به بخار مبدل می کند.

.

بخار مرطوب؛ بخاری که درون آب نیز وجود دارد و دمای آن به طور عادی کمی پایین تر از بخار اشباع است.

بخار خشک؛ آب کتری نسبت به بخار مرطوب در آن وجود دارد، و رطوبت آن فوق العاده پایین است.

بخار تمیز؛ بخار تمیز اکثرا در وضعیتی که با استفاده از استاندارد های بهداشتی که مورد قبول می باشد. تولید می شود و در صنایع استریلیزه سازی و حساس از آن استفاده می شود.

در نهایت اگر تمام انواع بخار را بخواهیم مورد بحث قرار دهیم و اینکه هر کدام این بخارها چه فرایندی را در صنعت عهده دار هستند، را ذکر کنیم باز کم گفته ایم. ولی همان قدر باید گفت که بخار جزء جدا نشدنی در صنعت های مختلف می باشد. در واقع برترین و مفیدترین روش استفاده از بخار در صنعت در بویلر ها و دیگ های حاوی بخار می باشد. که بخار با استفاده از این تجهیزات به کارخانجات و صنایع گوناگون کمک می کند. بنابراین دیگ بخار وابسته به شرایطی که در آن وجود دارد دارای سطح کیفی گوناگونی نیز می باشد.

در نتیجه میتوان گفت دیگ بخار واترتیوب قادر به تامین بخارهای فوق اشباع می باشد. همچنین سطح کیفی بالای این بخارها با استفاده از تجهیزات گسترده ای که در تولیدات و صنایع مختلف وجود دارد، قابل افزایش نیز می باشد. مثلا دیگ بخار فایر تیوب قادر است بخار اشباع مورد نیاز را تامین کند و به طور معمول در مکان هایی که به سطح کیفی بسیار بالا احتیاج نمی باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.