پیشگفتار:
بویلر ها یکی از اجزا مهم و اساسی تاسیسات حرارتی هستند که در تمام زمینه‌های صنعتی و غیر صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. اگر شما صاحب یک کسب‌وکار کوچک و یا متوسط هستید، احتمالاً در کارگاه شما بخار و استفاده از آن دارای جایگاه ویژه‌ای است، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را که در مورد دیگ بخار ایستاده تدوین شده مطالعه نمایید.
دیگ بخار ایستاده پیشنهاد مناسب برای صنایع کوچک:
دیگ بخار ایستاده یا به عبارت بهتر (Boiler standing) یکی از انواع بویلرها است که می‌تواند مقدار بخار 45-200 کیلو باربر ساعت را تولید نماید. تولید این مقدار بخار توسط این دیگ نسبت به سایر بویلر ها بسیار اندک است برهمین اساس پیشنهاد می گردد؛ که از این دیگ ها در صنایع کوچک استفاده گردد.
دیگ بخار ایستاده همان‌طور که از نامش پیداست به صورت عمودی طراحی و تولید می‌گردد. ساخت دیگ بخار به‌صورت عمودی یک مزیت بسیار خوب برای مصرف کننده محسوب می‌شود؛ چراکه با طراحی ایستاده دیگ بخار محیط کمتری اشغال کرده و در نتیجه نیازی به صرف هزینه بیشتر برای طراحی و ایجاد فضای خاص و نصب بویلر نیاز نیست. دیگ بخار ایستاده دارای راندمان حرارتی بالا است بطوریکه میانگین 90 درصد سوخت و انرژی دریافتی آن مستقیماً صرف تولید بخار می‌گردد. به دلیل فعالیت و کارکرد تمام خودکار آن دیگر نیازی به بررسی و نظارت مکرر نخواهد بود.
متریال استفاده شده در تولید دیگ بخار ایستاده چه ویژگی‌هایی دارند؟
اولین و مهم‌ترین مواد اولیه‌ای که در تولید دیگ بخار ایستاده مورد استفاده قرار می‌گیرد. ورق‌ها و صفحه‌های فولادی هستند که عموماً از جنس آلیاژ منگنز تولید می‌شوند. این ورق‌های منگنز دار دما و فشار بسیار بالا را به راحتی تحمل می‌نمایند بر همین اساس غالبا در طراحی و ساخت دیگ های بخار استفاده می‌شود طبق مصوبه Bs1501 اداره استاندارد ایران برای تولید مخازن تحت فشار باید از این نوع صفحات استفاده نمود چرا که عدم استفاده این از مواد و به کار گیری مواد دیگر و بی کیفیت ممکن است میزان حرارت و فشار بخار بالا را تحمل نکند و به انفجار دیگ بیانجامد از طرفی برای جلوگیری از هدر رفت انرژی دیگ بخار ایستاده را با روکشی از جنس استیل عایق می‌نمایند این کار به‌راحتی راندمان حرارتی را تا 90 درصد بالا می‌برد و در نتیجه هزینه‌های مصرفی برای تامین سوخت را کاهش می‌دهد.
انواع لوله‌ها و پیچ و مهره‌های استفاده‌شده در دیگ بخار ایستاده باید دارای کیفیت بالا بوده و از نوع PN و ASTM دارای علامت استاندارد تهیه‌شده باشد.
تمام مراحل جوشکاری باید با دقت و به روش زیر پودری انجام گیرد، مواد مصرفی در جوشکاری در اتصال لوله‌ها و پیکربندی دیگ‌ها باید مطابق EN288 و WPS و PQR سازمان استاندارد ایران و استاندارد بین‌المللی باشد. بعد از تکمیل فرآیند جوشکاری باید دیگ‌ها با 1.5 برابر فشار هیدرواستاتیک مورد آزمون و بازرسی قرار گرفته و در صورت مطلوب بودن نتایج در مرحله نهایی تایید شود.
دیگ بخار ایستاده برای چه صنایعی پیشنهاد می‌گردد؟
همان‌طور که قبلاً بیان کردیم، این نوع دیگ‌ها به دلیل ظرفیت محدودی که دارند عمدتاً در صنایع کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل ابعاد کوچکی که دارند درانواع فضاها نصب و مورد بهره برداری قرار می گیرد از این نوع بویلرها عموماً در کارواش‌ها، آشپزخانه‌های صنعتی کوچک و نانوایی‌ها و خشک‌شویی‌ها و خیاطی‌ها استفاده می‌شود. دیگ‌های بخار ایستاده علاوه بر اینکه از بازدهی بالا 90 درصد برخوردار هستند بسیار کم‌مصرف بوده و از میزان سوخت بسیار پایین استفاده می‌نماید.
سخن پایانی …
دیگ بخار ایستاده با توجه به اینکه به‌صورت عمودی طراحی‌شده و فضای بسیار کمی را اشغال می‌نماید. با قرار دادن مشعل در زیر مخزن آب و هدایت دود و آلاینده‌های از اطراف مخزن آب به سمت دودکش توسط لوله‌ها و اتصالات موجب گرم شدن و رسیدن آب مخزن به نقطه جوش شده در نتیجه بخار تولید می‌گردد. بخار تولید شده در دیگ‌های بخار با محدوده فشار 5 اتمسفر است. این تراکم فشار بخار برای صنایع بزرگی که نیازمند فشار بخار بالا هستند، کارآمد نخواهد بود لذا این نوع بویلرها برای کارها و فضاهای کوچک و محدود پیشنهاد می‌گردد؛ بویلر های ایستاده به دلیل نصب آسانی که دارند می‌توان در اغلب فضاها و محیط‌های گوناگون استفاده کرد با این وجود برای بالا بردن امنیت و اطمینان بیشتر توصیه می‌شود نصب و راه اندازی چنین سامانه‌های توسط یک فرد متخصص انجام گیرد. تا از وقوع خطرات و خسارات احتمالی جلوگیری نمود