کاربرد دیگ بخار در پاستوریزه کردن شیر

بخار دارای انرژی فراوانی می باشد که در صنایع مختلف کاربرد دارد. بخار مورد نیاز جهت تولید شیر پاستوریزه که در دیگ بخار تولید می شود در کارخانه به وسیله یک نوع سیستم توزیع لوله ای به محصولات انتقال داده می شود. بخار در هر مرحله گرما را منتقل می کند، کنسانتره می کند و دوباره به مرحله چگالش باز می گردد. در بخار اشباع، دما به صورت مستقیم با فشار آن در ارتباط است. که باعث می شود درجه حرارت مناسب را با کنترل فشار و دقت بالا جهت بسیاری از فرایندها کنترل کرد.

اموری که جهت پاستوریزه کردن شیر انجام میشود شامل: خنک سازی، جداسازی، پاستوریزاسیون، دریافت، ذخیره سازی و غیره می باشد و محصول به دست آمده شیر پاستوریزه ، ماست، پنیر، دوغ و خامه و غیره می باشد. در دیگ بخاری که برای پاستوریزه کردن شیر استفاده می شود بایستی از بخار تمیز، با فشار مناسب و کیفیت بالا استفاده نمود. دیگ  بخار که برای پاستوریزه کردن شیر استفاده می شود بایستی دارای تاسیسات مختلف از قبیل حرارت، هوای فشرده، برق و آب گرم باشد و کیفیت بالا و هزینه کم داشته باشد.

بیشترین انرژی که در فرایند تولید شیر و فرآورده های آن استفاده می شود به حالت بخار می باشد. و در تمامی فرایندهای تبدیل شیر خام به محصولات لبنی قابل استفاده است. امروزه در صنایع جدید لبنی از بخار برای بالا بردن واکنش شیمیایی و فیزیکی تغییر شیرخام و رعایت بهداشت محصولات استفاده می شود.

شیر پاستوریزه

کاربرد دیگ بخار در تولید محصولات لبنی:

. گرم کردن آب استفاده شده در فرایند تبدیل شیر خام به محصولات لبنی

. گرم کردن شوینده های بازی و اسیدی

. جهت استفاده در پیش گرمکن های تولید شیر خشک

. استفاده در دستگاه های هموژنیزه و استریلیزه و پاستوریزه

. تامین انرژی حرارتی در فرآیند تولید شیر پاستوریزه

. جهت تولید بخار خشک و هوای داغ  مورد نیاز خشک کن های پاششی در رادیاتورها

استفاده از دیگ بخار جهت استریلیزاسیون شیر خام

در مسیر دوشیدن شیر و جمع آوری آن و انتقال به کارخانه شیر خام آلوده به میکروب و باکتری های بیماری زا می گردد. و با توجه به اینکه شیر خام بستر بسیار مناسبی برای تکثیر این عوامل بیماری زا می باشد. مهمترین مسئله در تولید شیر پاستوریزه و محصولات لبنی بهداشتی، سالم سازی و نگهداری مناسب شیر است.

در زمان های گذشته برای نگهداری شیر خام از سرما استفاده می کردند و با توجه با اینکه سرما عوامل بیماری زا را از بین نمی برد بلکه فقط رشد آن ها را کند می کند. پس باید از روش جدید و از حرارت ناشی از بخار در دیگ های بخار برای ضد عفونی کردن شیر خام استفاده کرد. جهت تولید شیر با کیفیت بالا و با درجه ماندگاری زیاد بایستی دو عامل مهم درجه حرارت و زمان را در نظر گرفت. عملیات حرارتی بایستی طوری انجام شود که تمام باکتری های مضر و میکروارگانیزم ها را در شیر خام از بین ببرد. و کیفیت شیر پاستوریزه تولید شده نیز کاهش پیدا نکند.

نحوه ی تولید شیر پاستوریزه

جهت پاستوریزه کردن شیر خام نیاز به دمای 72 درجه سانتیگراد به مدت 15 ثانیه و در فشار 16 اتمسفر می باشد. جهت تولید شیر پاستوریزه ابتدا شیر به مدت حدود 3 ثانیه در دمای 75 درجه سانتیگراد وارد تانک خلاء  گردد و با وارد کردن بخار آب تولید شده در دیگ بخار در فشار حدود 6/13 اتمسفر، دما را تا حدود 140 درجه سانتیگراد بالا می بریم و شیر پاستوریزه به دست می آید.

جهت تولید ماست، ابتدا شیر پاستوریزه را در دمای حدود 90 تا 95 درجه تولید کنیم سپس دما را کاهش داده و به حدود 40 درجه سانتیگراد می رسانیم و بعد مایه ماست را به آن اضافه میکنیم و ماده به دست آمده را بسته بندی کرده و در گرمخانه قرار می دهیم. و اگر چربی شیر را با دستگاه سپراتور با نیروی گریز از مرکز جدا سازی کنیم محصول به دست آمده خامه می باشد.

با سرد کردن شیر پاستوریزه تا دمای حدود 20 درجه سانتیگراد و سپس اضافه کردن مقداری مایع پنیر به آن، و وارد کردن محصول به دست آمده در تانک انعقاد و جداسازی پنیر از پساب آن و اضافه نمودن مقداری نمک، پنیر به دست می آید. یکی دیگر از محصولات لبنی، شیر خشک می باشد که جهت تولید آن بایستی، شیر خام بدون چربی را در دمای 85 درجه سانتیگراد در پیش گرم کن قرار داد و سپس آب آن را خارج و تغلیظ کرد و ماده تولید شده را به  داخل برج خشک کن انتقال داده و با برخورد هوای گرم به پودر خشک تبدیل کرد.