کاربرد دیگ بخار در کنسروسازی گوشت ، مرغ و لوبیا:
تصور کنید در میدان جنگ هستید، سربازان گرسنه و خسته منتظر غذایی سالم و ماندگار هستند. نیکلا آپر، قنادی فرانسوی، با اختراع انقلابی خود به نام کنسرو، نجات دهنده این سربازان خواهد شد.
شروع سفری شگفت انگیز:
در سال 1790، نیکلا آپر که در کارخانه آبجوسازی کار می کرد، به دنبال راه حلی برای حفظ غذا در طول جنگ بود. او با آزمایش روش های مختلف، به این نتیجه رسید که اگر مواد غذایی در ظروف سربسته پخته شوند و از نفوذ هوا به داخل آنها جلوگیری شود، می توان آنها را برای مدت طولانی نگهداری کرد.
نقطه عطفی در تاریخ:
در سال 1809، آپر با ارائه کنسروهای خود به موسسه صنایع ملی فرانسه، گامی بزرگ در تاریخ برداشت. پس از بررسی های علمی، صحت ادعای او تایید شد و کنسرو به عنوان روشی نوین برای حفظ غذا معرفی گردید.
کنسرو در ایران:
ایران در سال 1316 با راه اندازی خط تولید کنسرو ماهی در بندرعباس، نخستین گام ها را در این صنعت برداشت. 31 سال بعد، تولید کنسرو به شکل امروزی در ایران رسمیت یافت و برندهای محبوبی مانند یک‌ویک، مهرام و چین‌چین خراسان پا به عرصه گذاشتند.
امروزه:
صنعت کنسرو در ایران به عنوان یکی از ارکان تامین غذای سالم، نقشی حیاتی ایفا می کند. تنوع محصولات کنسروی، از جمله کنسرو ماهی، گوشت، سبزیجات و حبوبات، نیازهای مختلف غذایی مردم را برآورده می کند.
در دنیای پر مشغله امروز، غذای کنسروی ناجی بسیاری از خانواده‌هاست. اما چه چیزی باعث می‌شود طعم و تازگی غذا در قوطی‌های فلزی حفظ شود؟ رمز این ماندگاری، بخار است!
دیگ‌های بخار در قلب صنعت کنسروسازی، نقشی اساسی در پخت و نگهداری غذا دارند. با تولید حرارت و بخار، این غول‌های صنعتی، جادو می‌کنند:
- پخت یکنواخت: بخار، حرارت را به طور مستقیم و یکنواخت به تمام قسمت‌های غذا می‌رساند و پختی کامل و مطلوب را تضمین می‌کند. به این ترتیب، خداحافظ غذاهای نیم‌پخته و سوخته!
- نگهداری طولانی‌مدت: دیگ‌های بخار با ایجاد حرارت و فشار بالا، میکروب‌ها و باکتری‌های مضر را از بین می‌برند و به حفظ طراوت و سلامت غذا برای مدت‌ها کمک می‌کنند.
- سرعت پخت: با کمک بخار، غذاها سریع‌تر پخته می‌شوند و این یعنی صرفه‌جویی در زمان و افزایش راندمان تولید.
- طعم و عطر ماندگار: پخت با بخار، طعم، رنگ و مواد مغذی طبیعی غذا را حفظ می‌کند و به شما غذایی خوشمزه و باکیفیت ارائه می‌دهد.
دیگ بخار، قلب تپنده صنعت کنسروسازی، با نوای بخار خود، طراوت و طعم را به سفره‌های شما می‌آورد.
دیگ بخار در صنایع غذایی کاربردهای فراوانی دارد، از جمله:
- تولید و ایجاد رطوبت و گرما: برای ضدعفونی کردن محیط، افزایش دما و رطوبت برای رشد قارچ، و پاستوریزه کردن و هموژنیزه کردن شیر.
- پخت و پز: پختن سریع و یکنواخت مواد غذایی مانند مرغ، گوشت، لوبیا و سبزیجات برای کنسرو سازی. این امر به حفظ کیفیت و طعم غذا کمک می کند و همچنین به افزایش عمر مفید محصول کمک می کند.
- بلانچینگ: برای نرم تر کردن و پختن سبزیجات قبل از کنسرو شدن.
- استریل کردن: از بین بردن میکروب ها و باکتری ها برای افزایش ماندگاری غذا.
مزایای استفاده از دیگ بخار در صنعت غذا عبارتند از:
- بهداشت: بخار یک ضدعفونی کننده طبیعی است که به از بین بردن میکروب ها و باکتری ها کمک می کند.
- کیفیت: بخار به پخت یکنواخت غذا کمک می کند و طعم و کیفیت آن را حفظ می کند.
- ماندگاری: استریلیزاسیون با بخار به افزایش ماندگاری غذا کمک می کند.
- کارایی: دیگ های بخار می توانند به سرعت و کارآمد گرمای زیادی تولید کنند که این امر به نوبه خود به کاهش زمان پخت و پز و مصرف انرژی کمک می کند.
در انتخاب دیگ بخار مناسب برای صنعت غذایی، باید به عواملی مانند اندازه، نوع سوخت، ظرفیت تولید بخار و ویژگی های ایمنی توجه کرد.
مرحله آماده سازی اولیه:
- انتخاب مواد اولیه: بر اساس کیفیت، رنگ و سالم بودن ظاهری
- تمیز کردن ماده اولیه: شامل بوجاری، الک کردن، حذف دانه های ریز، درجه بندی و حذف دانه های ناسالم
- خیس کردن: به مدت 14 تا 18 ساعت در مخازن استیل برای حل شدن ترکیبات نفاخ
- شن گیری: جداسازی گرد و خاک و شن با استفاده از دستگاه شن گیری
- پخت اولیه یا بلانچینگ: جوشاندن در آب 90 درجه به مدت 15 تا 20 دقیقه و سپس سرد کردن سریع
نکات مهم:
- در تمام مراحل باید از بهداشت کامل و ضدعفونی بودن تجهیزات اطمینان حاصل شود.
- زمان و دمای پخت و استریلیزاسیون باید به دقت کنترل شود.
- کیفیت مواد اولیه نقش بسیار مهمی در کیفیت محصول نهایی دارد.