دیگ آبگرم چیست؟
امروزه استفاده از موتورخانه‌ها و به طور کلی سیستم‌های حرارت مرکزی مانند دیگ آبگرم بسیار رایج است، چرا که این سیستم‌های به سادگی قابل پیاده سازی هستند، بازدهی بالایی دارند و از نظر هزینه‌ها نیز در دسته‌ی مقرون به صرفه قرار می‌گیرند. نکته‌ی بسیار مهم این است که سیستم‌های حرارتی و موتورخانه‌ها در ساختار خودشان از یک دیگ آبگرم بهره می‌برند که این دیگ تاثیر مستقیم و به سزایی روی عملکرد سیستم حرارتی نیز دارد. با توجه به این که امروزه همه به دنبال استفاده از بهترین و مقرون به صرفه‌ترین تجهیزات هستند لازم است تا شما را کمی بیشتر با دیگ آبگرم آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید تا در ادامه‌ی این مطلب در کنار هم انواع دیگ آبگرم و کاربردهای مختلف هر کدام از این دیگ‌ها را بررسی کنیم.
دیگ آبگرم
دیگ آبگرم
دیگ آبگرم وسیله‌ای بسیار کاربردی است که می‌تواند به کمک ساختار ویژه‌ی خودش آب را در بهینه‌ترین حالت ممکن به دمای مورد نظر سیستم برساند. برای این کار، دیگ انرژی گرمایی حاصل از سوخت را به قل خودش منتقل می‌کند و آب را گرم می‌کند. آب گرم نیز پس از استفاده و سرد شدن برای گرمایش مجدد به داخل سیستم برمی‌گردد.
کاربرد دیگ آبگرم
رایج‌ترین کاربرد دیگ آبگرم برای سیستم‌های حرارتی و گرمایشی خانه‌ها است، البته کاربردهای دیگ آبگرم محدود به خانه و سیستم‌های گرمایشی منازل نمی‌شود و در صنعت نیز کاربردهای فراوانی دارد، به گونه‌ای که در بسیاری از کارخانه‌ها و حتی نیروگاه‌ها شاهد استفاده از این دیگ‌های آبگرم هستیم.
دیگ آبگرم
اجزای مختلف دیگ آبگرم
برای این که با نحوه‌ی کارکرد صحیح این دیگ آشنا شویم لازم است تا در ابتدا با ساختار و اجزای مختلفش بیشتر و بهتر آشنا شویم. اجزای اصلی یک دیگ آبگرم عبارتند از:
۱ . مشعل و محفظه احتراق: این بخش تامین‌کننده‌ی حرارت مورد نیاز سیستم حرارتی ما هستند و عملکرد آنها تاثیر مستقیمی روی صرفه جویی در مصرف انرژی دارند.
۲ . بدنه: شاسی اصلی و کاور دیگ آبگرم را بدنه می‌گویند که بسته به نوع کاربرد دیگ باید از بین دو نوع چدنی و فولادی یکی را انتخاب کرد.
۳ . بخش کنترل‌کننده: وظیفه‌ی کنترل دمای دیگ و میزان کارکرد مشعل به عهده‌ی این بخش است.
۴ . دی اریتور: دی اریتور وظیفه‌ی کنترل کیفیت و تصفیه‌ی آب ورودی به سیستم دیگ آبگرم را دارد و نقش به سزایی نیز در پایین آوردن رسوب و خوردگی اجزای مختلف سیستم دارد. استفاده از دی اریتور مناسب می‌تواند هزینه‌های نگهداری و تعمیرات در سیستم ما را تا حدود بسیار بالایی پایین بیاورد.
۵ . لوله‌های آتش خوار: لوله‌هایی از جنس فولاد یا چدن هستند که آتش و دود در میان آنها قرار دارند.
۶. دریچه‌های منهول و هندهول: این دریچه‌ها به منظور بازرسی و بازدید راحت از سیستم تعبیه می‌شوند.
۷. سوپاپ‌های اطمینان و زه کشی: برای عملکرد بهتر سیستم و جلوگیری از آسیب دیدن سیستم در اثر فشار بالا تعبیه می‌شوند.
.
۸. اکونومایزر: اکونومایزر همان طور که از نامش نیز پیداست به منظور اقتصادی‌تر کردن سیستم ساخته و طراحی می‌شود. این بخش از سیستم نقش مبدل حرارتی را بازی می‌کند و آب تغذیه را با استفاده از گرمای خروجی و تلف شده پیش گرم می‌کند.
۹ . تیوب شیت: محفظه‌ای که لوله‌های آتش خوار در آنها قرار می‌گیرند.
۱۰ . فن و دمنده‌های سیستم: از فن برای جابجایی گازها و سیالات سیستم استفاده می‌شود.
۱۱ . بخش تبادل حرارت: صفحه‌ای است که در آن رسانایی گرمایی در بهترین حالت خودش قرار دارد و انتقال دما بین آب و مشعل روی آن انجام می‌شود.
۱۲ . ابزار تنظیم دقیق: این بخش از سیستم فرمان‌های اپراتور و دستورات دستی را به دقیق‌ترین شکل ممکن پیاده می‌کنند.
۱۳ . سیستم انتقال سوخت: وظیفه‌ی این بخش انتقال سوخت از مخزن و تانک به مشعل است.
۱۴. مخزن آب: از مخزن برای ذخیره‌ی آب مورد نیاز دیگ بخار استفاده می‌شود.
۱۵. فشارسنج و ترمومتر: برای کنترل میزان فشار و دمای دیگ در لحظه استفاده می‌شوند.
دیگ آبگرم
انواع دیگ آبگرم
از نظر جنس دیگ می‌توان دیگ‌های آبگرم را به دو بخش چدنی و فولادی تقسیم کرد:
دیگ آبگرم چدنی: این دیگ‌ها از پره‌های چدنی که به وسیله‌ی تکنیک‌های ریخته گری چدن ساخته شده‌اند، تولید می‌شوند. ظرفیت حرارتی این دیگ‌ها با تعداد پره‌ها ارتباط مستقیم دارند.
دیگ آبگرم فولادی: فولاد آتش‌خوار و مقاوم در برابر حرارت ماده‌ی اصلی برای ساخت این دیگ‌ها هستند. راندمان این دیگ‌ها بسیار بالاست ولی وزن بالای آنها کمی کار پیاده سازی آنها را مشکل می‌کند.
مقایسه‌ی کلی دیگ‌های چدنی و فولادی
دیگ‌های چدنی نقش آچارفرانسه را در سیستم‌های گرمایشی دارند و از آنها می‌توان در بخش گسترده‌ای از سیستم‌ها مورد استفاده قرار داد. جابه‌جایی دیگ‌های چدنی، به نسبت دیگ‌های فولادی، بسیار ساده‌تر و راحت‌تر است. از طرفی دیگ‌های چدنی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاومت قابل قبولی دارند. قیمت خوب این دیگ‌ها نیز باعث شده است تا استفاده از آنها بسیار رایج باشد.
اگر از افراد با تجربه در مورد این دو بپرسید بدون شک به شما خواهند گفت که جابه‌جایی دیگ‌های چدنی، به نسبت دیگ‌های فولادی، بسیار ساده‌تر و راحت‌تر است. چرا که دیگ‌های فولادی سنگین‌تر و پرحجم‌تر هستند و بیشتر در سیستم‌های صنعتی و بزرگ به کار می‌روند. راندمان کاری آنها بسیار بالاست و ظرفیت گرمایی آنها نیز بسیار خوب است. دیگ آبگرم فولادی عمر بیشتری نسبت به نوع چدنی دارد و برای سیستم‌های بزرگ و پرفشار قابل اطمینان‌تر هستند.
در دیگ‌های چدنی، در صورت آسیب دیدن پره‌ها، امکان جایگزینی آن پره وجود دارد، اما باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید که دیگ‌های چدنی به دلیل امکان وارد شدن شوک های حرارتی، برای مناطق سرد و کوهستانی زیاد مناسب نیستند و راندمان آنها در شرایط اینچنینی تا حدود بسیار زیادی کاهش پیدا می‌کند.
محل ایده آل برای نصب دیگ آبگرم
محل نصب دیگ آب گرم باید کاملا تراز باشد تا هیچ نیروی اضافی به پمپ و مشعل وارد نشود. اگر دیگ آبگرم تراز نباشد در درازمدت شاهد شکستگی لوله‌ها و آسیب دیدن اتصالات خواهیم بود. علاوه بر تراز بودن دیگ باید حداقل ۱۰ سانتی متر از کف زمین فاصله داشته باشد. داشتن جریان هوای مناسب هم برای انجام بهتر عملیات احتراق الزامی است.
دیگ آبگرم
برای انتخاب دیگ و مشعل مناسب چه فاکتورهایی را باید در نظر داشت؟
قبل از انتخاب دیگ و مشعل بهتر است این عوامل را به دقت بررسی کنید تا به دردسرهای احتمالی برخورد نکنید:
– عمر مفید
– حداکثر ظرفیت گرمایی و قابلیت تغییر آن
– دمای آب برگشتی به سیستم که نشان دهنده‌ی بازده سیستم است
– هزینه اولیه طرح
– هزینه‌ی دوره‌ای مصرف انرژی
– هزینه تعمیر و نگهداری
– ضریب اطمینان
– نوع و ارزش گرمایی سوخت
– بازده گرمایی مشعل
– ارتفاع محل استفاده از سطح دریا
– شکل ظاهری و میزان افت فشار
نتیجه گیری
برای انتخاب دیگ مناسب بهتر است تا علاوه بر بالا بردن اطلاعات خودتان، از یک متخصص نیز کمک بگیرید تا ریسک کار خودتان را به حداقل برسانید. فراموش نکنید که برخی از هزینه‌ها در سیستم می‌تواند جلوی هزینه‌های بیشتر و سنگین‌تر در آینده را بگیرد، پس بهتر است همیشه سراغ بهترین فناوری‌ها و به روز‌ترین تجهیزات بروید. در انتها امیدواریم که از این مطلب استفاده‌ی لازم را برده باشید.