دیگ بخار چیست؟

دیگ بخار یا همان بویلر به زبان انگلیسی، تشکیل شده است از یک مخزن بسته که در آن آب به بخار آب، با استفاده از گرمای به وجود آمده از سوختن مواد سوختی تبدیل می شود. دیگ بخار از دو قسمت تشکیل شده است بخش اول طرف آتش و بخش دوم طرف آب می باشد. قسمت های داخلی و تحت فشار دیگ های بخار از آلیاژ آهن ساخته می شوند. از نظر جنس ساخته شده در دیگ های بخار به دو دسته فولادی و چدنی تقسیم بندی می شوند. جهت تولید بخار کم فشار از دیگ بخار چدنی استفاده می شود. و در سامانه های گرمایش مرکزی کاربرد بیشتری دارد. و جهت تولید بخار پرفشار از دیگ های فولادی استفاده می گردد.

چهره اصلی انقلاب صنعتی مخترع اسکاتلندی، جیمز وات مخترع ماشین بخار بود. این اختراع برای انقلاب صنعتی نقش حیاتی را ایفا نمود. استفاده از دیگ بخار عامل افزایش ظرفیت تولید صنعتی گردید. با اختراع دیگ بخار انرژی بسیار زیادی برای تولید به وجود آمد.

انواع دیگ بخار:

دیگ های لوله آبی، در این نوع بویلر لوله های جریان، از مقداری لوله به صورت موازی و متصل ساخته شده است که در معرض گازهای داغ حاصل از کوره ها قرار دارد. و لوله ها از بین بدنه بویلر که آب تغذیه را هم در بر می گیرد عبور می کند. اساس کار بویلر های لوله آبی کاهش قطر ظرف تحت فشار است. در این دیگ ها ، آب درون لوله جریان دارد. دیگ های لوله آبی از ظرف هایی به نام درام تشکیل شده اند که توسط لوله به یکدیگر متصل شده اند. از مزایای دیگ های لوله آبی آزادی در افزایش ظرفیت ساخت آنها می باشد.

و می توان آنها را تا ظرفیت حدود نیم تن در ثانیه بخار با فشار حدود 160 اتمسفر و در دمای 550 درجه سانتیگراد ساخت. نوع دیگر دیگ بخار لوله آبی به نام واتر تیوب، در ظرفیت های بالاتر از 20 مگاوات  مورد استفاده قرار می گیرند. که در این نمونه، آتش، لوله های آب را احاطه کرده و باعث گرم شدن آب و تبخیر آن در داخل لوله ها می گردد. بخار به دست آمده در محفظه ای در قسمت بالا جمع می شود و استفاده می گردد.

دیگ لوله آتشی، در این نوع دیگ ، که تشکیل شده است از لوله های جلو و عقب، اتاقک برگشت ، کوره و صفحه و بدنه اصلی، ابتدا مونتاژ و جوشکاری می شوند و سپس تحت آزمایش های غیر مخرب از قبیل پرتو نگاری، مایع نافذ و التراسونیک و غیره قرار می گیرند و سپس عملیات تنش گیری آنها را در کوره های مخصوصی انجام می گیرد.

دسته بندی دیگ های بخار:

دیگ بخار بر اساس تعداد مسیرهایی که گازهای به وجود آمده از احتراق طی می کنند تا به دودکش وارد شوند به دسته های تک پاس، دو پاس، کوره برگشتی ، سه پاس و چهار پاس دسته بندی می شوند.

عملکرد دیگ بخار:

آب سرد از طریق لوله ها به دیگ های چدنی یا فولادی وارد می شود. و توسط مشعل و شعله های آن گرم می شوند. و به بخار تبدیل می گردند. و بخار به مخزن دیگری انتقال داده می شود و در سامانه های گرمایش و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.

اتوکلاو چیست؟

اتوکلاو

اتوکلاو دستگاهی جهت استریل کردن ابزارها پزشکی و آزمایشگاهی در دماهای بالا و فشار بالا توسط بخار آب می باشد. و در صنعت جهت ولکانش لاستیک و سنتز هیدروترمال و به عمل آمدن پوشش ها قابلیت دارد. این دستگاه در اندازه آزمایشگاهی به صورت استوانه در دار می باشد. و در اندازه های صنعتی تا طول 15 متر نیز می رسد. جهت استریل کردن وسایل با این دستگاه، لوازم را در معرض بخار اشباع حدود  121 درجه سلسیوس معاد 249 درجه فارنهایت در مدت زمان حدود 15 ای 20 دقیقه قرار می دهند.

اتوکلاو در موادی از قبیل سلول های انسانی، حیوانی و گیاهی، مواد غیر عفونی و عفونی آلوده شده با عاملهای بیولوژیک، پاتوژن های رشد کرده، محصولات خونی انسان و حیوان و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.برخی از مواد را نیز مانند رادیو ایزوتوپ ها، مواد شیمیایی قابل تبخیر، مواد واکنش پذیر و خورنده ، رادیواکتیو و سمی  و مواد قابل اشتعال زا به دلیل اینکه ممکن است در اثر حرارت دادن تبخیر و انتشار پیدا کنند نمی توان اتوکلاو کرد.

انواع استریل کردن در اتوکلاو:

. گرمای خشک

. بخار مرطوب

. اتیلن اکساید

. پرتودهی با اشعه گاما

در کل دیگ بخار و اتوکلاوها دستگاه هایی هستند که در صنعت کاربرد فراوانی داشته و تاثیر بسزایی را در پیشبرد اهداف انسان دارند.