اگر چه تجهیزات پیشرفته و به روز برای ایمنی تجهیزات و مخازن تحت فشار ضروری است اما برای اطمینان از عملکرد ایمن دیگ بخار و آب داغ کافی نیست. علاوه بر تجهیزات به روز و مدرن، برای افزایش   بالارفتن بهره‌وری و ایمنی دیگ بخار باید دیگ بخار بصورت ادواری بازرسی شده و در موارد ضروری توسط شرکت های صاحب صلاحیت از طرف اداره استاندارد گواهی سلامت صادر شود.

اهمیت به کاربردن توصیه های ایمنی استفاده از دیگ بخار

در صورت سهل انگاری در بازرسی دوره ای مخازن تحت فشار به مرور باعث کاهش و افت بهره‌وری و حتی خطرات جدی برای پرسنل و مجموعه ای که از آن استفاده می کنند خواهد شد. در این میان بازرسی ایمنی دیگ بخار با توجه به فشار و دمای بالای بخار تولیدی اهمیت ویژه ای دارد. سرویس روزانه دیگ بخار، سرویس هفتگی دیگ بخار، سرویس ماهانه دیگ بخار و سرویس سالانه دیگ بخار بسیار حائز اهمیت است . در حین بازرسی دوره ای دیگ بخار باید مواردی  مدنظر داشت که در زیر برای شما عزیزان بیان می‌شود.

انجام بازرسی دوره ای دیگ بخار

برای انجام بازرسی دوره ای دیگ بخار باید میزان بهره برداری از دیگ بخار را در نظر گرفت و با توجه به آن فواصل زمانی بین تمیز کردن لوله‎ ها از دوده و بررسی میزان رسوب و زنگ زدگی آنها، مشخص می شود. اما برای حفظ بازدهی بالای بویلر نباید فاصله زمانی بین تمیز کردن لوله ها از سه ماه بیشتر باشد.
اگر تمیز کردن لوله ها به موقع انجام نشود علاوه بر کاهش راندمان دیگ بخار از عمر مفید لوله ها نیز کاسته می شود و در نهایت موجب هزینه تعویض لوله های تخلیه زودتر از مدت زمان استاندارد خواهید شد.

بازرسی‎های دوره‎ای حین بهره ‎برداری

در حین بهره برداری از دیگ بخار نیز باید بازرسی ها بصورت دوره ای و منظم انجام شوند تا از بروز اتفاقات ناگوار مانند آتش سوزی و انفجار در محل نصب و استفاده از دیگ بخار جلوگیری بعمل آید. همواره پیش‎بینی خطرات احتمالی و جلوگیری از بروز آنها در حین بهره‎ برداری دیگ بخار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و هزینه های پیش بینی نشده بعدی را بشدت کاهش می دهد.
با توجه به قوانین اداره استاندارد و وزارت کار، دیگ های بخار باید در زمان بهره برداری در فواصل مشخص مورد بازرسی قرار بگیرند و بعد و پس از بازرسی تاییدیه قانونی دریافت نمایند.

لزوم انجام بازرسی دوره ای دیگ بخار

با انجام بازرسی همه اجزای اصلی شامل کوره، صفحات انتهایی، محفظه آتش، پوسته، آتش دان‌ها، مقاوم‌های میله‌ای، و … از جهات مشکلات مختلف مانند ترک، شکستگی، تغییر فرم، گرفتن رسوب و دوده و هرگونه مشکل فنی و فیزیکی مورد بازرسی قرار می گیرند. همچنین تست های مختلف از قبیل ضخامت سنجی در همه بخش های مورد نظر انجام می شوند.
در بازرسی دوره ای علاوه بر موارد فوق عملکرد همه لوزام و قطعات جانبی مثل مشعل، شیشه آب نما، لوله کنترل و شیر اطمینان بررسی می شود و دیگ بطور کامل عایق کاری می شود. همچنین میزان آب مصرفی دستگاه باید سنجیده شود.

بازرسی اجزای مختلف دیگ بخار جهت ایمنی دیگ بخار

رعایت نکات زیر در رابطه با دیگ بخار ضرورت دارد:

باید هر مخزن تحت فشار سه عامل اصلی که شامل مانومتر دقیق، سوپاپ اطمینان سالم و کالیبره شده، پرشر سوئیچ (کنترل فشار ) استاندارد باید در غیر اینصورت خطر انفجار و ایجاد حادثه بسیار زیاد خواهد بود.
رنگ آمیزی مخازن تحت فشار و لوله های بدون عایق از موارد ضروری به حساب می آید. در غیراینصورت در نتیجه رطوبت موجود در سالن تاسیسات که همراه با گرم بودن محیط نیز می باشد باعث ایجاد خوردگی در آنها خواهد شد.
گریس کاری و روغن کاری شیر فلکه‌های نصب شده بر روی خطوط انتقال باعث جلوگیری از خوردگی آنها خواهد شد. در غیر اینصورت در مدت کوتاهی از بین خواهند رفت.

بازرسی قطعات کنترلی دیگ بخار

محفظه احتراق

در بازه های زمانی مشخص باید داخل محفظه احتراق مخصوصا لوله های دیگ بخار و قسمت پشت دیگ بخاراز رسوب و دوده تمیز شوند . در صورت بازکردن درب جلو و عقب دیگ بخار می توان همه لوله ها را براحتی تمیز نمود و با بازکردن دریچه انفجار به داخل محفظه احتراق راه یافت و رسوبات دوه ای داخل آن را تمیز نموده و از بین برد
تمیز نمودن رسوبات بوسیله برس های مخصوصی انجام می شود. بعد از تمیز کردن برای نصب مجدد درب جلو و عقب دیگ بخار توجه داشته باشید که همه نوارهای نسوز باید تعویض شوند.

تجهیزات کنترل فشار

بررسی منظم فشار بویلر برای حفظ ایمنی این دستگاه ضرورت بالایی دارد . پرشر سوییچها تجهیزات کنترل فشار دیگ بخار هستند با توجه به استاندارد باید دو عدد پرشرسوییچ بر روی کلکتور نصب شود.
اگر فشار دیگ بخار از حد استاندارد بالاتر باشد، سوییچ فشار عمل نموده و بصورت همزمان آژیر دستگاه روشن شده و فرمان مشعل دستگاه خاموش خواهد شد. پرشر دوم برای اطمینان نصب شده و در صورت عدم کارکرد صحیح یا ایجاد هرگونه اختلالی در عملکرد پرشر اول وارد عمل می شود و فرمان خاموشی مشعل را صادر می‎کند. اگر به هر دلیل هر دو پرشر سوئیچ عمل نکنند، بخار اضافی بوسیله شیر اطمینان از دیگ بخار خارج شده و بدین صورت از بروز انفجار جلوگیری خواهد شد.

تجهیزات کنترل سطح آب

سطح آب دیگ بخار بوسیله لول کنترل چک می شود . بصورت روزانه و در زمان کار دیگ بخار شیر زیر لول کنترل آب داخل آن را تخلیه نمایید. اگر دورن لول کنترل بصورت روزانه تخلیه نشودممکن است باعث ایجاد اختلال در عملکرد قطعه شده و صدمات جبران ناپذیری وارد نماید. شیر زیر لول سوئیچ سه وضعیت متفاوت تخلیه آب لول، وضعیت نرمال و تخلیه دیگ بخار به بلودان را ایجاد می‎کند.

تخلیه لول کنترل

برای تخلیه لول کنترل باید شیر را متناسب چرخش عقربه‎های ساعت چرخانده، شیر در وضعیت بلودان قرار داد و آب، بخار و رسوب ایجاد شده راتخلیه نمود. به محض اینکه حد سطح آب در وضعیت تخلیه بیش از حد پایین آمد، توسط لول کنترل فرمان خاموشی مشعل و روشن شدن پمپ صادر می شود.

عمل تخلیه را تا زمانی که آب خروجی تمیز شود ادامه می یابد و سپس شیر تخلیه را بسته می شود. باید بعد از بستن شیر تخلیه سطح آب به طور اتوماتیک به حالت اول بازگردد و مشعل خاموش شود در غیر اینصورت احتمال ایجاد اختلال در کارکرد صحیح لول کنترل وجود دارد؛ و باید لول کنترل تعویض شود.

برای قرار دادن شیر تخلیه روی وضعیت نرمال آن را در جهت خلاف عقربه‎های ساعت بچرخانید. آب به داخل لول وارد می‎شود و بصورت اتوماتیک سطح آب مورد نظر را تأمین می‎کند.

برای تغییر وضعیت شیرتخلیه، شیر را در هر وضعیت به طور کامل تا انتها چرخانده و سپس جهت چرخش را معکوس نمایید، بدلیل اینکه وجود یک ضامن، باعث عدم چرخش شیر در جهت عکس خواهد بود.

تخلیه دیگ بخار به بلودان

برای تخلیه دیگ بخار به بلودان  با توجه به ایمنی دیگ بخار شیر تخلیه لول کنترل را در حالت میانه قرار می دهیم. اگر شیر در حالت میانه باشد، در هیچکدام از دو وضعیت قبلی نیست، و با باز کردن شیر متصل به بویلر، آب بویلر به بلودان تخلیه می شود.

شیر اطمینان

باید عملکرد شیر اطمینان برای ایمنی دیگ بخار بصورت مرتب بررسی شود. اگر در مسیر خروج بخار از شیر اطمینان رسوب ایجاد شود در مواقع نیاز از بازشدن شیر جلوگیری به عمل می آورد. عدم تخلیه به موقع بخار اضافی دیگ بخار، خطر انفجار دیگ‎خانه به همراه دارد.