پاستور کردن کنسروجات با بخار و اتوکلاو
پاستور کردن کنسروجات چیست و چگونه با بخار و اتوکلاو صورت می گیرد؟ این سوالی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
آیا تا به حال به این موضوع دقت کرده اید که تعداد زیادی از مواد غذایی مصرفی ما، به صورت بسته بندی و کنسروی هستند. همه ما در طول روز انواع مختلفی از ماده های غذایی گوشتی و گیاهی را به صورت بسته بندی تهیه می کنیم و معمولا به دلیل اطمینان از بهداشت و سالم بودن آنها؛ به خرید مواد غذایی کنسروی تمایل بیشتری داریم.
کاربرد دیگ بخار در پاستور کردن
دیگ های بخار؛ از جمله دستگاه هایی است که برای کنسرو و پاستور کردن غذاهای کنسروی استفاده می شود. یا به بیان دیگر می توان گفت که برای پاستور کردن؛ بخار مورد نیاز است که این بخار توسط بویلر و یا دیگ های بخار تامین می شود.
دیگ بخار در صنایع غذایی کاربرد زیادی دارد. برای تهیه و تولید انواع مختلفی از فرآورده های غذایی از جمله محصولات کنسروی، از دیگ بخار استفاده می شود.
دیگ بخار در تولید صنایع غذایی کاربردهای گوناگونی دارد که می تواند در محصولات متفاوت باشد. برای مثال دیگ بخار در تولید برخی از مواد غذایی به منظور خشک کردن مورد استفاده قرار می گیرد. یا اینکه در برخی دیگر از محصولات مثل قند و شکر برای تغلیظ به کار گرفته می شود.
در تولید مواد غذایی حساس مانند لبنیات برای فرایند پاستوریزه کردن؛ به کار گرفته می شود. بخار حاصل شده از این دستگاه صنعتی؛ باکتری های شیر و هر نوع فرآورده لبنی را از بین می برد.
همچنین برای ضد عفونی و تمیز کردن تجهیزات تولید مواد لبنی نیز به کار گرفته می شود. زیرا ضدعفونی و تمیزی دستگاه ها در تولید لبنیات سالم و بهداشتی؛ حائر اهمیت می باشد.
کاربرد دیگ بخار در پاستور کردن کنسروجات
یکی دیگر از کاربردهای دیگ بخار صنعتی که در ابتدای متن نیز به آن اشاره کردیم؛ در تولید مواد غذایی کنسروی و غذاهای آماده ونیمه آماده می باشد.
همان طور که می دانید محصولات غذایی کنسروی هم بهداشتی بوده و هم از ماندگاری بسیار طولانی برخوردار هستند. به طوری برخی از کنسروها می توانند حتی تا چند سال در دمای محیط سالم باقی بمانند، البته اگر درب آن باز نشود.
بدون شک مواد غذایی کنسروی، تحت حرارت و فشار قرار گرفته و برای تولید و آماده شدن، فرایندهایی توسط دستگاه های صنعتی روی آن انجام می گیرد. بدین جهت برای این منظور لازم است دیگ بخار همراه با دستگاه اتوکلاو به کار گرفته می شود.
با این دستگاه های صنعتی، پخت و ضدعفونی و دیگر اقدامات لازم برای تولید مواد غذایی کنسروی انجام می گیرد. در ادامه به بکارگیری بخار آب همراه با دستگاه اتوکلاو برای پاستور کردن کنسروجات می پردازیم.
اتوکلاو چیست؟
اتوکلاو دستگاهی است که در نوع صنعتی و بیمارستانی قابل خریداری است. نوع بیمارستانی آن برای مصارف پزشکی به کار برده می شود. نوع صنعتی آن نیز برای مصارف دیگری از جمله کنسرو و تهیه فرآورده های غذایی آماده و نیمه آماده مورد استفاده قرار می گیرد.
ما در اینجا به دستگاه اتوکلاو صنعتی و کاربرد در کنسرو سازی می پردازیم.
اتوکلاو صنعتی، از فولاد ساخته شده است و دارای اندازه بزرگی می باشد. که به منظور تامین دما و فشار بالای مورد نیاز در تولید کنسرو مورد استفاده قرار می گیرد.
دستگاه اتوکلاو همراه با بهره گیری از بخار، می تواند میکروب ها و باکتری ها را از بین ببرد و مواد غذایی را استریل کند.
دستگاه اتوکلاو به دلیل کار کردن در دمای بالا، دمایی بیشتر از 100 درجه سانتی گراد، می تواند آب را به بخار تبدیل کند. دستگاه اتوکلاو باکتری ها را می کشد، زیرا باکتری ها و ویروس ها نمی توانند در دمای بالا زنده بمانند.
بنابراین این دستگاه برای هر فرآیندی مثل پاستور کردن کنسروجات که به حرارت و فشار زیادی نیاز دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.
نحوه کارکرد دستگاه اتوکلاو
اتوکلاو باید با فشار کار کند و به طور کلی با روند کارکرد یک دستگاه اتوکلاو با بخار همراه است.
برای استریل کردن و انجام فرایند کنسرو سازی، پمپ خلاء باید در مرحله اولیه، هوایی که در مخزن وجود دارد را تخلیه کند و سپس بخار را وارد دستگاه کند.
زمانی که عمل تخلیه و خروج هوا انجام می شود، مدت زمان مکش و تخلیه اگر بیشتر باشد، بخار هم به شکل موثری جایگزین خواهد شد.