بخار اشباع چیست؟
بخار اشباع نوعی از بخارهایی است که از آب به وجود می آیند. در صنایع متفاوت بخارهای گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرد. که هر کدام از این صنایع بخار ویژه ای را در انجام فرایند های مختلف نیاز دارند. در ابتدای بحث توصیفی از بخار آب می نماییم. در واقع آب که نیاز اصلی تمامی فرایند ها می باشد، آب در فشار یک اتمسفر و گرمایی برابر 100 درجه سانتی گراد از وضعیت سیال و محلول خود به گازی مبدل می گردد، که به این گاز یا بخار آب گفته می شود. بخار آب دارای میزان اندازه ای چند برابر آب را دارد. هر چه این فشار بخار بالاتر می رود میزان حرارت موجود در ان نیز بیشتر می شود. بخار در صنعت های مختلفی از جمله؛ ضدعفونی کننده سطوح، تجهیزات، تولید حرارت لازم برای ساخت و گرمایش و کاربرد از آن به صورت حلال های مورد نیاز در صنایع متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی بخار اشباع از بویلرها و دیگ بخار صنعتی به وجود می آید.
.
از آنجا که آب در دمای 100 درجه سانتیگراد به نقطه جوش می رسد، در فشاری برابر یک اتمسفر به بخار مبدل خواهد شد. در واقع در این فشار دمای اشباع 100 درجه سانتیگراد در نظر گرفته می شود. هر اندازه فشار افزایش می یابد، دمای اشباع آب نیز بالاتر می رود. در نتیجه رابطه ای که در این نمودار می بینیم گویای تمام تعریف ها می باشد.
در نهایت با توجه در نمودار ذیل میتوانیم کاملا به تفاوت بخار سوپر هیت و بخار اشباع پی ببریم. در واقع این دو بخار با هم یکی هستند، تنها تفاوتی که وجود دارد، در نوع این بخارها می باشد. زیرا بخار اشباع دارای دو نوع خشک و تر می باشد. و هر یک از این بخارها دارای کاربردهای متفاوتی می باشد. بخار اشباع در واقع عملکردی متفاوت از دیگر بخارها دارد. همچنین بخار سوپر هیت نیز روندی کاملا جدا را در نوع عملکرد و کارکرد را در صنعت دارد. این تفاوت در نوع کاربری این دو بخار می باشد که این دو را از یکدیگر متمایز ساخته است. زیرا در صنایع مختلف دارای انواع بخار هستیم که حتی ریزترین ملاک ها نیز برای استفاده از نوع بخار در یک وسیله یا صنعت مهم تلقی می گردد و می بایست به آن توجه کرد. و سوپر هیت مافوق داغ است.
بخار اشباع چگونه تولید می شود؟
بخار اشباع در فشار و گرمایی به وجود می آید، که بخار و آب با هم در تعامل باشند و در جوار یکدیگر باشند. به صورت دیگری اگر بخواهیم این موضوع را بیان نماییم؛ باید بگوییم که بخار اشباع هنگامی به وجود می آید که میزان سرعت بخار شدن آب با سرعت میعان ( تبدیل بخار به مایع ) یکی باشد.
این بخار دارای مزیت هایی می باشد که در هنگام گرمایش بسیار با اهمیت هستند.
– بخار اشباع سبب گرمایش بسیار ثابتی در بازه زمانی کم می گردد. همین امر باعث بالا رفتن سطح کیفی و بازدهی بالای محصول می گردد.
– فشار قادر به تنظیم گرما می باشد. در نهایت گرما در کسری از زمان ایجاد می گردد و البته به طور بسیار دقیق نیز تولید می شود.
– این بخار دارای درصد بالایی جهت منتقل نمودن حرارت است و در نتیجه جابجایی دمایی کمتر و پایین آمدن هزینه محصولات.
– بخار اشباع از آب به وجود می آید بنابراین بدون آسیب، بهداشتی و مقرون به صرفه از نظر هزینه می باشد.
کاربرد های بخار اشباع
کاربردهایی که بخار اشباع در صنایع مختلف دارد :
– قابلیت جابجایی میزان بسیاری از گرما در وزن مشخص و معین توسط این بخار امکان پذیر است.
– متغیر بودن میزان بخار با نوسان دما و فشار.
– تولید بخار بسیار از میزان آب کم.
– گرمایش
– تولید آب
– تنظیم فشار
– تولید نیروی محرکه با استفاده از بخار انجام می گردد.
– فرایند بهداشتی کردن، استریلیزه و پاستوریزه نمودن با استفاده از بخار اشباع امکان پذیر می باشد.
و در تمامی صنایع این بخار کارکرد فوق العاده زیادی دارد.
یکی از ویژگی های بخار اشباع در پروسه تغییر فاز میتواند به جزء گرما یا دما که تغییر می یابد، کم یا زیاد شدن فشار نیز در این فرایند نقش بسزایی داشته باشد.
اگر دما و حرارت معینی را داشته باشیم، و فشار در آن پروسه تغییر فاز اتفاق بیفتد، فشار اشباع نامیده می شود.
اگر فشار بالا رود، میزان مایع اشباع و بخار اشباع با هم یکی می شوند تا جایی که در فشار بحرانی پروسه تغییر فاز دوباره ایجاد نخواهد شد و در هر لحظه فقط یک فاز دیده می شود.