نگاهی به عملکرد کلی انواع اکسترودر بخار

اکسترودر بخار، به عنوان دسته ای از اکسترودرها برشمرده می شود که با فرآیند گرم کردن، عملیات مورد نظر خود را انجام می دهند. بطور کلی اکسترودرها به دو دسته داغ و سرد تقسیم می شوند. اکسترودرهای سرد برای تولید مواد غذایی مانند ماکارونی و انواع خمیرها و رشته های خوراکی مورد استفاده قرار می گیرند. اما اساس عملکرد اکسترودرهای داغ، بر مبنای بخار موجود در دیگ بخار صورت می گیرد. به دلیل نیاز مبرم اکسترودرهای داغ به بخار، در اصطلاح به آنها اکسترودر بخار گفته می شود. اکسترودرهای بخار، در تولید مواد غذایی مانند پفک یا فرآورده های حجیم شده ذرت، به کار می روند. در تولید بسیاری از مواد دارویی نیز، از این اکسترودرها استفاده می شود. در این محتوا قصد داریم انواع مختلف اکسترودر بخار را به شما معرفی کرده و کاربرد آنها در صنایع مختلف را مورد بررسی قرار دهیم. پس ما را همراهی کنید.

اکسترودر بخار

معرفی انواع اکسترودر بخار و بررسی نحوه کارکرد آنها

اکسترودرهای بخار، به دو دسته ساده و دوقلو تقسیم می شوند. هر دو دسته برای تامین گرمای مورد نیاز خود، جهت پخت و فرآوری محصول، از دیگ بخار دو جداره یا سه جداره استفاده می کنند. در این بخش از محتوا، قصد داریم به معرفی انواع مختلف اکسترودر بخار و نحوه کارکرد هر کدام بپردازیم.

• اکسترودرهای ساده: در این اکسترودرها، مواد درون دیگ های بخار دو یا سه جداره قرار می گیرند. عملیات پخت مواد درون این دیگ ها انجام می شود. در واقع درون جداره های دیگ، القا کننده های گرمایی تعبیه شده است که با بخار کردن آب موجود در مخزن دیگ بخار، باعث پخت مواد می شوند. خروجی این اکسترودرها کوچک است و عملیات اکسترود کردن، تحت فشار بالا انجام می شود. در نتیجه، ماده خارج شده از اکسترودر بخار، ماده ای سبک و حجیم خواهد بود.
• اکسترودر های دوقلو: این اکسترودرهای بخار، خود به دو دسته مارپیچ ساده و مارپیچ دوقلو تقسیم می شوند. تعداد مارپیچ ها، با تعداد برش در مواد غذایی مختلف نسبت مستقیم دارد. یعنی هرچه تعداد مارپیچ های یک اکسترودر بخار بیشتر باشد، توانایی آن برای ایجاد برش بیشتر در مواد غذایی نیز افزایش خواهد یافت. قسمت مارپیچی یک اکسترودر، بخشی است که در آن عملیات های مختلفی مانند، پخت، برش، میکس کردن و… صورت می گیرند. در اکسترودرهای مارپیچی دوقلو که ساختار آنها به صورت عدد انگلیسی 8 می باشد، امکان کنترل فشار و ورود مواد اولیه به اندازه دلخواه نیز وجود دارد. همچنین این دستگاه ها می توانند، مقدار بیشتری از مواد غذایی را فرآوری و تولید کنند. به علاوه این اکسترودرهای دوقلو، برخلاف اکسترودرهای تک مارپیچ، می توانند مواد با اندازه های مختلف را تحت فرآوری قرار دهند.

کاربردهای اکسترودر بخار در صنایع مختلف

همانطور که گفته شد، از اکسترودر بخار در صنایع مختلفی استفاده می شود. مهمترین صنایعی که با استفاده از اکسترودرهای بخار به تولید محصول می پردازند، صنایع غذایی و دارویی هستند. در ادامه به بررسی نحوه کاربرد اکسترودر بخار در صنایع غذایی و داروسازی خواهیم پرداخت.

• صنایع غذایی: در صنایع غذایی از اکسترودرهای بخار برای تولید مواد غذایی فرآوری شده سبک و حجیم استفاده می شود. محصولاتی مانند پفک، بلغور ذرت، پفیلا و… از این دست مواد به شمار می روند. همانطور که می دانید، این محصولات جزء آن دسته از مواد هستند که به فرآیند پخت و میکس شدن همزمان نیاز دارند. بخش مارپیچی اکسترودرهای بخار به خوبی این عملیات را انجام می دهد و سپس مواد را به قسمت های مختلف تقسیم کرده و تحت فشار از منفذ خروجی خارج می کند تا فرآورده ای سبک و حجیم به دست آید.
• صنایع دارویی: فرآیند اکستروژن دارویی داغ، یکی از مدرن ترین فناوری های تولید دارو به شمار می رود. این فرآیند با استفاده از اکسترودر بخار انجام می شود و وظیفه اصلی آن تولید قرص ها و داروهایی در ابعاد کروی می باشد. کروی شدن محصولات دارویی، باعث افزایش مقاومت و ماندگاری آنها خواهد شد. دستگاه های اکسترودر بخار مورد استفاده در داروسازی، از میکسر، غربالگر و گرانول ساز تشکیل می شوند.

البته اکسترودرها در تولید مواد دیگری مانند پلاستیک نیز نقش به سزایی دارند. با توجه به موارد ذکر شده می توان به صراحت بیان کرد که اکسترودرهای بخار، تحولی عظیم در صنایع مختلف به وجود آورده و باعث پیشرفت تولید محصول در آنها می شوند.

همچنین مقاله زیر را دنبال نمایید:

آشنایی با انواع پروسس دیگ بخار