کاربرد دیگ روغن داغ در نبات سازی
در ابتدا تولید نبات، در ایران و هندوستان انجام گردید و سپس به اروپا انتقال داده شد. در جامعه امروزی نبات در مصارف مختلفی کارایی دارد از جمله پزشکی و تبرک در شهرهای مذهبی که باعث اشتغالزایی و کارآفرینی برای مردم گردیده است. نبات سازی در ایران بیشتر به صورت سنتی و با استفاده از دیگ های رو باز و شکر سفید صورت می پذیرد. که پس از محلول نمودن و تغلیظ مواد، شربت حاصله را داخل ظرفی می ریزند و شکر یا همان مولکول های ساکارز در اطراف نخ یا نی هایی که در ظرف تعبیه شده است، جمع شده و شکل می گیرند.
در زمان تشکیل بلور محلول بایستی کاملا راکد و بدون حرکت باشد و هیچگونه تلاطمی در محلول و ظرف ایجاد نشود. بلورهای ساکارز تولید شده با توجه به شکل تولید شده شناخته می شوند که می توان نبات شاخه، نبات نی، کاسه نبات و تخته نبات را نام برد.
تولید نبات
با توجه به نیاز به حرارت بالا در حدود 110 درجه سانتی گراد جهت تغلیظ محلول شکر، که سبب کارامل شدن و رنگ گرفتن شکر می شود(به این عمل اصطلاحا انورت شدن نیز گفته می شود)، از شیره نباتی که به این صورت به دست می آید تعداد دفعات کمتری در تولید نبات می توان استفاده کرد و این باعث کاهش بازدهی در تولید نبات می گردد. ولی در صورت استفاده از دیگ پخت خلاء، به دلیل استفاده از دمای بسیار کمتر(در حدود 75 الی 85 درجه سانتی گراد) محلول شکر تغلیظ می شود کاراملیزاسیون و تولید رنگ به شدت کمتر شده و در چرخه تولید از شیره نبات، بسیار بیشتر استفاده می شود.
مزایای تولید نبات با استفاده از دیگ روغن داغ:
استفاده از دیگ روغن داغ جهت نبات سازی بسیار مناسب است که مزایای ذیل را می توان نام برد:
. کاهش هزینه انرژی: کاملا مشخص است وقتی که دمای کمتری برای تغلیظ نبات لازم داشته باشیم پس مطمئنا هزینه انرژی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
. کاهش هزینه تجهیزات: در سیستم سنتی بعد از آماده سازی و حل کردن شکر و نرمه در آب جهت انتقال شربت به تانک خلاء بایستی از پمپ های مکانیکی استفاده می شد ولی با استفاده دیگ روغن داغ در تولید نبات امروزه دیگر نیازی به پمپ مکانیکی نیست و با استفاده از نیروی مکش تانک در حداقل زمان ممکن و بدون استفاده از پمپ این جابه جایی صورت می پذیرد.
. عدم استفاده مواد رنگبر صنعتی و پودر قند مانند بلانکیت
. پایین آمدن میزان زعفران مصرفی: با توجه به اینکه در سیستم جدید یعنی استفاده از دیگ روغن داغ در تولید نبات واریز های تولیدی و رنگ نبات ها بسیار روشن تر از روش قدیمی، یا همان سنتی می باشد استفاده از زعفران بسیار کاهش می یابد که با توجه به قیمت بالای زعفران دارای صرفه اقتصادی می باشد. طی آزمایشی که در یکی از مراکز تولید نبات انجام دادن مصرف زعفران حدود 25% کاهش پیدا کرد.
.
. جلوگیری از کف کردن و سرریز شدن شربت در حال جوش: با توجه به دمای پایین در هنگام تغلیظ محلول شکر و در بسته بودن دیگ، امکان سرریز شدن شربت از بین می رود و ضایعات به حداقل ممکن می رسد و نیازی به حضور مداوم اپراتور بر روی دیگ دیگر وجود ندارد.
. افزایش ضریب بازدهی تولید نبات: در هر صنعتی صرفه اقتصادی از مهمترین فاکتورهای آن صنعت می باشد که در این صنعت نیز با توجه به توجیه اقتصادی، بسیار مناسب است با توجه به اینکه محلول شکر در معرض حرارت کمتری تغلیظ می شود باعث می شود به همان نسبت رنگ گرفتن آن کمتر شود. و واریزی چرخه تولید نبات افزایش می یابد. که خود باعث افزایش بازدهی سیستم می گردد. و همچنین باعث افزایش کیفیت کریستال های نبات نیز می شود.
دیگ روغن داغ
دلیل استفاده نکردن تولیدکنندگان سنتی از دیگ روغن داغ جهت تولید نبات این است که هزینه طراحی و جانمایی سیستم جدید کمی بالاست و نیاز به فضای گسترده تری نیز می باشد که خود باعث می شود تولید کنندگان تمایلی به اجرای این طرح در کارگاه خود نداشته باشند ولی با کمی دقت امکان پایین آوردن هزینه های نصب و کم کردن وسعت کارگاه وجود دارد.
دیگ های روغن داغ جایگاه ویژه ای در صنایع مختلف دارند و از مزایای این سیستم گرمایشی، امکان رسیدن به دمای بالاتر از 300 درجه با استفاده از روغن های داغ مخصوص می باشد که در مواردی که نیاز به حرارت غیر مستقیم، جذب حرارت ثابت و کنترل شده می باشد کاربرد دارد.