کاربرد دیگ بخار در تولید قند و شکر
کاربرد دیگ بخار در تولید قند :قند یکی از اصلی ترین و مهم ترین مواد غذایی است که از طبیعت به دست می آید و در صنایع غذایی به میزان گسترده ای کاربرد دارد. قند به قدری ضروری و مهم است که تهیه بسیاری از مواد و فرآورده های غذایی بدون آن امکان پذیر نخواهد بود.
خود قند را نیز میتوان یک فرآورده غذایی به شمار آورد. زیرا طی انجام فرایند هایی از مواد طبیعی به دست آمده است.
نیشکر ماده طبیعی است که قند از آن حاصل می شود. تهیه و تولید قند و شکر از نیشکر در کارخانه توسط تجهیزات و ماشین آلات متعددی انجام می گیرد.
برای تولید قند و شکر از دستگاه ها و تجهیزات مختلفی استفاده می شود. دیگ بخار یکی از مهم ترین دستگاه های صنعتی است که در تولید قند به کار گرفته می شود.
در این مقاله می خواهیم به کاربرد دیگ بخار در تولید قند بپردازیم؛ تا با این دستگاه و نحوه تولید قند و شکر آشنا شوید.
قند چیست و چگونه درست می شود؟
بهتر است در ابتدا بیشتر با قند آشنا شویم. در اینجا منظور ما از قند صرفا آن ماده شیرین حبه ای شکل که با چای استفاده کنید، نیست. منظور ما از قند؛ تعریف علمی آن است. تعریف علمی که می توان برای قند در نظر گرفت به شرح زیر است:
هر نوع مواد شیرینی است که از سه عنصر هیدروژن، اکسیژن و کربن تشکیل شده است.
در ترکیات قند؛ مقدار هیدروژن دو برابر میزان اکسیژن؛ یعنی به صورت 2 بر یک هستند و همیشه باید به صورت ثابت همین مقدار باشند. اما میزان کربن موجود در قند؛ متغیر است.
قند به طور طبیعی در گیاهان و میوه ها وجود دارد و که با فرآوری آنها قند مورد نیاز و مصرفی انسان ها تولید می شود. بیشترین قند مورد استفاده ما از منابع گیاهی یعنی نیشکر به دست می آید که به عنوان ساکاراز شناخته می شود.
قند چیست و چگونه درست می شود؟
مراحل تولید قند
برای تولید قند، در ابتدا لازم است که ساقه های نیشکر بریده شده و تمیز شده و به کارخانه تصفیه و تولید شکر ببرند. در کارخانه ها طی انجام عملیات و با استفاده از دستگاه و ماشین آلاتی همچون دیگ بخار، قند و شکر تولید می شود.
تولید قند و یا در واقع استخراج قند از ساقه های نیشکر به حرارت بالایی نیاز دارد. از این جهت لازم است که از آب و بخار برای این منظور استفاده شود. آب و بخار می تواند حرارت مورد نیاز برای فرایند تبخیر و ذوب شدن در استخراج قند از نیشکر را تامین کنند. همین امر دیگ بخار را به یکی از اصلی ترین تجهیزات و ماشین آلات در کارخانه های تصفیه و تولید قند و شکر تبدیل کرده است.
برای تولید قند اولین مرحله بردن ساقه های نیشکر به کارخانه می باشد. ساقه های نیشکر در کارخانه تمیز شده و به خوبی شسته می شود.
پس از این مرحله، ساقه ها باید کاملا ریز خرد شوند و با استفاده از غلتک هایی سنگین، تحت فشار زیاد قرار گیرند، تا مایعی از آن استخراج گردد. این مایع به دست آمده از نیشکر اسیدی بوده و رنگ آن متمایل به خاکستری تیره می باشد.
مایع حالت اسیدی دارد و دارای مواد اضافی و زاید است؛ از این رو هنوز قابل استفاده نیست. بنابراین در این مرحله؛ مایع تصفیه شده و مواد اضافی آن گرفته می شود.
کاربرد دیگ بخار در تولید قند
با انجام این کار، یک مایع شیره ای تمیز و تصفیه شده حاصل می شود که لازم است. فرآیند تبخیر روی آن انجام شده و به یک ماده غلیظی تبدیل شود. تبخیر و تغلیظ این شیره، با استفاده از دیگ بخار انجام می گیرد. در اینجاست که کاربرد دیگ بخار در تولید قند را می توان مشاهده کرد.
سپس باید این مایع غلیظ شده، جداسازی شود؛ یعنی شیره آن جدا شود؛ اما شکر قهوه ای باقی بماند. که این کار با عبور مایع تغلیظ شده از استوانه انجام می گیرد.
دانه های شکر جدا شده قهوه ای رنگ؛ باز هم برای استفاده آماده نیستند. لازم دوباره روی آن اقداماتی مثل تصفیه، ذوب کردن و اضافه کردن مواد شیمیایی انجام شود تا به دانه های شکر سفید و کاملا خالص به دست آید.
دانه های شکر به همان شکل مورد استفاده قرار گیرند یا اینکه در قالب قند های حبه ای، کله قند آماده شده و به بازار عرضه می شوند.